อัลคาทราซ (Alcatraz) หรือที่รู้จักกันในชื่อ “เดอะร็อก” (The Rock) เป็นเรือนจำกลางที่มีการรักษาความปลอดภัยสูงสุด ตั้งอยู่บนเกาะอัลคาทราซ กลางอ่าวซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา คุกแห่งนี้มีชื่อเสียงด้านความโหดและความเป็นไปไม่ได้ในการหลบหนี เปิดทำการในปี 1934 และถูกใช้เป็นสถานที่กักขังอาชญากรอันตรายที่สุดของอเมริกา เช่น อัล คาโปน (Al Capone) และโรเบิร์ต สเตราด์ (Robert Stroud) หรือที่รู้จักกันในชื่อ “มนุษย์นกแห่งอัลคาทราซ” (Birdman of Alcatraz)
.
คุกแห่งนี้ปิดตัวลงในปี 1963 เนื่องจากค่าดำเนินการที่สูงและสภาพอาคารที่เสื่อมโทรม
แต่สิ่งที่ทำให้อัลคาทราซกลายเป็นตำนานมากที่สุดคือเหตุการณ์แหกคุกในปี 1962 โดยนักโทษ 3 คน ได้แก่ แฟรงก์ มอร์ริส (Frank Morris) และสองพี่น้อง จอห์น และคลาเรนซ์ แองกลิน (John & Clarence Anglin) การหลบหนีครั้งนี้ถูกวางแผนอย่างแยบยลและใช้เวลานานถึงสองปีในการเตรียมการ
.
นักโทษทั้งสามใช้ช้อนและเครื่องมือเล็กๆ ค่อยๆ ขุดกำแพงปูนที่เปราะบางหลังช่องระบายอากาศของห้องขังตนเอง จนสามารถเปิดทางออกไปยังช่องอุโมงค์ด้านหลัง พวกเขาใช้กระดาษหนังสือพิมพ์ ปูนปลาสเตอร์ และสบู่ผสมกันเพื่อสร้างหัวปลอมที่ดูเหมือนจริง และใช้เส้นผมจริงที่แอบนำมาจากร้านตัดผมในคุกมาติดไว้บนหัวปลอมเหล่านั้น
.
ในคืนวันที่ 11 มิถุนายน 1962 พวกเขาใช้หัวปลอมเหล่านี้วางไว้บนหมอนของตัวเองเพื่อให้ผู้คุมเข้าใจว่าพวกเขายังนอนอยู่ในเตียง ก่อนจะแอบปีนขึ้นไปบนช่องลม เดินผ่านทางเดินด้านบนอาคาร และมุ่งหน้าสู่ชายฝั่งของเกาะ
.
เมื่อไปถึงชายฝั่ง พวกเขาใช้แพที่ทำขึ้นเองจากเสื้อกันฝนกว่า 50 ตัวที่เย็บติดกัน และใช้ท่อจากเครื่องดนตรีเป็นเครื่องสูบลมเพื่อทำให้แพพองตัว นักโทษทั้งสามใช้แพนี้พายออกไปในทะเล ท่ามกลางกระแสน้ำเย็นจัดของอ่าวซานฟรานซิสโก จากนั้นพวกเขาก็หายตัวไปอย่างไร้ร่องรอย
.
เช้าวันรุ่งขึ้น เจ้าหน้าที่พบร่องรอยการแหกคุกและเริ่มต้นการค้นหา แต่ไม่พบตัวนักโทษทั้งสามเลย มีเพียงไม้พาย เศษแพ และกระเป๋าสตางค์ของพี่น้องแองกลินที่ลอยอยู่ในน้ำ เจ้าหน้าที่สรุปว่าพวกเขาน่าจะจมน้ำเสียชีวิตเพราะอุณหภูมิของน้ำเย็นจัดและกระแสน้ำที่รุนแรง อย่างไรก็ตาม ครอบครัวของพี่น้องแองกลินอ้างว่าได้รับโปสการ์ดและภาพถ่ายที่อาจเป็นของพวกเขาหลังการหลบหนี
.
ในปี 2013 เอฟบีไอได้รับจดหมายที่อ้างว่าเขียนโดยจอห์น แองกลิน โดยระบุว่าเขากับพี่ชายยังมีชีวิตอยู่ แต่แฟรงก์ มอร์ริสเสียชีวิตไปแล้ว อย่างไรก็ตาม เอฟบีไอไม่สามารถพิสูจน์ความจริงของจดหมายฉบับนี้ได้
.
การแหกคุกครั้งนี้กลายเป็นแรงบันดาลใจให้กับภาพยนตร์ “Escape from Alcatraz” (1979) ที่นำแสดงโดยคลินต์ อีสต์วูด และยังเป็นปริศนาที่ยังคงเป็นที่ถกเถียงจนถึงทุกวันนี้ หลายคนเชื่อว่าพวกเขารอดชีวิตและใช้ชีวิตอย่างลับๆ ในที่ใดที่หนึ่ง ขณะที่บางคนเชื่อว่าพวกเขาไม่มีทางเอาตัวรอดจากกระแสน้ำอันหนาวเหน็บได้
.
อัลคาทราซอาจปิดตัวลงไปแล้ว แต่เรื่องราวของมันยังคงอยู่ในประวัติศาสตร์ ในฐานะหนึ่งในคุกที่โหดที่สุด และเป็นสถานที่ที่มีปริศนาการแหกคุกที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก