HOME
 
 
CONTACT
  TODAY TOPIC  
 

รู้หรือไม่ว่า การสร้างพระพุทธรูป
'ไม่ใช่' คติของพระพุทธศาสนา 

 
  03/08/2023  
 

ในตอนที่พระพุทธเจ้ายังมีชีวิตอยู่ ไม่เคยมีการสร้างพระพุทธรูป(รูปจำลองพระพุทธเจ้า) เลย จริง ๆ แล้วการสร้างพระพุทธรูปได้รับอิทธิพลมาจากชาวกรีก

กรมดำรงฯเล่าไว้ว่า “ชาวอินเดียถือกันมาแต่เดิมว่าไม่ควรทำพระพุทธรูป..ตรงไหนต้องเป็นที่พระพุทธรูปก็ทำรูปสิ่งอื่นแทน..เช่น รอยพระพุทธบาท และดอกบัว..ต้นโพธิ์ กงจักร..จนใกล้จะ พ.ศ. ๔๐๐ จึงเกิดมีพระพุทธรูป” ซึ่งแสดงว่าพระพุทธรูปไม่ได้มีมาตั้งแต่แรก แต่เพิ่งมาประดิษฐ์ทีหลัง

พ.ศ. ๓๘๐ พระเจ้ามิลินท์ เป็นฝรั่งชาติกรีกได้ครองราชอาณาเขตอันหนึ่งในอินเดีย..ฝ่ายเหนือ เรียกว่า ประเทศโยนก(โย-นก) พวกโยนกเดิมนับถือเทวดา(เทพเจ้า เช่น ซูส โพเซดอน ฯ)เป็นสรณะ ครั้นมาอยู่ปะปนกับชาวอินเดียไม่ช้าไม่นานก็เข้ารีตเลื่อมใสพระพุทธศาสนา

พระเจ้าเมนันเดอร์(มิลินทร์) เป็นผู้เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาและได้พูดคุยกับพระนาคเสน จนเกิดเป็นนิทานเรื่อง “มิลินทปัญหา” ขึ้นมา

พระเจ้ามิลินทร์สนทนากับพระนาคเสนจนเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา พวกโยนกเคยทำเทวรูปบูชามาแต่ก่อน เมื่อมาถือพระพุทธศาสนาจึงได้ทำพระพุทธรูปขึ้นบูชา ชาวอินเดียเลยเห็นชอบด้วย เอาไปทำตามอย่างแพร่หลาย จึงนับว่าเกิดมีพระพุทธรูปขึ้นแต่ในสมัยโยนก เมื่อราว พ.ศ. ๓๙๐

ถ้าสังเกตดี ๆ จะเห็นว่ามีความคล้ายคลึงกันระหว่างพระพุทธรูปกับรูปปั้นบูชาเทพเจ้ากรีก การทำพระพุทธรูปจึงทำให้ปั้นออกมาแบบมี “ผมบนหัว” ทั้ง ๆ ที่พระพุทธเจ้าตามพระไตรปิฎกจะไม่มีผม หรือก็คือ หัวโล้น นั่นเอง ดังนั้นจึงสืบทอดการปั้นพระพุทธรูปที่มี “ผมบนหัว” จากชาวกรีกมาจนถึงปัจจุบัน

จึงเกิดคำถามว่า การสร้างพระพุทธรูป เป็นการละเมิดคำสอนของพระพุทธเจ้าหรือเปล่า? เพราะแต่เดิมไม่มีการสั่งสอนให้ทำพระพุทธรูป ขึ้นมาบูชากราบไหว้ และปัจจุบันก็ทำพระพุทธรูปแบบผิด ๆ คือ ปั้นให้รูปพระพุทธเจ้ามีผมบนหัว ทั้ง ๆ ที่จริงแล้วไม่ควรมี

บางครั้งเรื่องแบบนี้ คนที่เรียกตัวเองว่าเป็นชาวพุทธแท้ ๆ ก็ยังไม่สามารถอธิบายได้เลยว่า “ทำไมพระพุทธรูปหรือรูปวาดพระพุทธเจ้าจึงมีผม ทั้ง ๆ ที่พระพุทธเจ้าตามพระไตรปิฎกหัวโล้น”

ซึ่งอันที่จริงแล้วการกราบไหว้บูชาพระพุทธรูป 'ไม่ได้เป็นสิ่งที่ผิด' แต่อย่างใด เนื่องจากพุทธศาสนาไม่เคยมีรูปเคารพมาก่อน ในสมัยพระพุทธองค์ยังมีชีวิตอยู่ยังไม่มีพระพุทธรูปหรือปฎิมากรรมเลย ทั้งที่การปั้นรูปบุคคลสำคัญตอนที่ผู้นั้นยังมีชีวิตอยู่เป็นเรื่องปกติ แสดงว่าพระพุทธองค์ทรงปฏิเสธเรื่องนี้และได้ตรัสสอนว่า สิ่งสำคัญที่สุดในพระรัตนตรัยคือ พระธรรม ไม่ใช่พระศาสดา

โดยสรุปก็คือ พระพุทธรูปองค์แรกเกิดขึ้นหลังเกิดพระพุทธศานาหลายร้อยปี สร้างโดยกษัตริย์พระองค์หนึ่งแห่งกรีก ที่บุกยึดทางแถบอินเดีย อัฟกานิสถาน ได้และเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา จนนำความเชื่อแบบเทพกรีกมาจัดสร้างเป็นพระพุทธรูป และพระพักตร์กับผมเป็นแบบฝรั่งเสียด้วย

หากให้พระพุทธรูปทำหน้าที่เพียงให้เราระลึกถึงพุทธคุณ พระธรรม เอาไว้เตือนสติเวลาคิดทำเรื่องไม่ดี ก็นับว่าสมเจตรมฌ์ของวัตถุนั้นแล้ว
_____________________
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
-ประวัติศาสตร์แนวเอียง
https://today.line.me/th/v2/article/oQpZvW

 
           
Copyright © 2021 SOCOOL LIMITED. All right reserved.