ทุโรคกวางซอมบี้ หรือที่มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า Chronic Wasting Disease (CWD) เป็นโรคติดต่อร้ายแรงที่ส่งผลกระทบต่อสัตว์ในกลุ่มกวาง เช่น กวางเอลค์ กวางมูส และกวางไวต์เทล โรคนี้เกิดจากการสะสมของโปรตีนผิดปกติที่เรียกว่า พรีออน (Prion) ในเนื้อเยื่อสมองและระบบประสาทของสัตว์ โรคนี้มีลักษณะคล้ายกับโรควัวบ้า (Bovine Spongiform Encephalopathy) และโรคครอยซ์เฟลดต์-ยาคอบ (Creutzfeldt-Jakob Disease) ในมนุษย์ แต่มีความแตกต่างในลักษณะการเกิดและการแพร่กระจาย
.
CWD เป็นโรคที่พัฒนาขึ้นอย่างช้าๆ โดยใช้เวลาหลายเดือนหรือเป็นปีจนกระทั่งอาการแสดงออกมา สัตว์ที่ติดเชื้อจะมีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไป เช่น อ่อนแรง ซึมเศร้า น้ำหนักลด และสูญเสียการควบคุมร่างกาย นอกจากนี้ยังมีอาการน้ำลายไหล หายใจลำบาก และขนร่วงในบางราย อาการเหล่านี้ทำให้สัตว์ดูเหมือน "ซอมบี้" ซึ่งเป็นที่มาของชื่อเล่นที่น่ากลัวนี้
.
โรคนี้เกิดจากพรีออน ซึ่งเป็นโปรตีนที่ผิดปกติและไม่สามารถถูกย่อยสลายได้ในร่างกายสัตว์ พรีออนจะสะสมในเนื้อเยื่อระบบประสาท ทำให้สมองของสัตว์มีรูพรุนเหมือนฟองน้ำ ส่งผลให้เกิดอาการทางระบบประสาทและการทำงานของร่างกายล้มเหลว
.
โรคกวางซอมบี้สามารถแพร่กระจายได้หลายวิธี เช่น การสัมผัสโดยตรงระหว่างสัตว์ติดเชื้อกับสัตว์ปกติ การสัมผัสกับน้ำลาย อุจจาระ ปัสสาวะ หรือซากสัตว์ที่มีพรีออน การปนเปื้อนในดิน น้ำ และพืชในพื้นที่ที่สัตว์ติดเชื้ออาศัยอยู่
.
โรคนี้พบครั้งแรกในปี 1967 ในรัฐโคโลราโด สหรัฐอเมริกา และตั้งแต่นั้นมา ก็ได้แพร่กระจายไปยังหลายพื้นที่ในอเมริกาเหนือ รวมถึงแคนาดาและสหรัฐฯ นอกจากนี้ยังมีรายงานการพบ CWD ในประเทศเกาหลีใต้และนอร์เวย์ ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีการแพร่กระจายข้ามทวีป
.
จนถึงปัจจุบัน ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ยืนยันว่าโรคกวางซอมบี้ (Chronic Wasting Disease หรือ CWD) สามารถแพร่สู่มนุษย์ได้โดยตรง อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์และหน่วยงานสาธารณสุขยังคงกังวลเกี่ยวกับความเป็นไปได้ที่โปรตีนพรีออน (Prion) ที่เป็นต้นเหตุของโรค อาจกลายพันธุ์หรือปรับตัวจนสามารถติดต่อมาสู่มนุษย์ได้ในอนาคต เช่นเดียวกับกรณีของโรควัวบ้า (Bovine Spongiform Encephalopathy หรือ BSE) ที่เคยเกิดขึ้นในอดีต
.
ด้วยเหตุนี้ องค์การอนามัยโลก (WHO) และหน่วยงานสาธารณสุขในหลายประเทศแนะนำให้หลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อหรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ที่สงสัยว่าติดเชื้อ CWD โดยเฉพาะอย่างยิ่งเนื้อที่มาจากสมอง ไขสันหลัง และต่อมน้ำเหลืองของกวาง
.
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาหรือวัคซีนป้องกันโรคกวางซอมบี้ การควบคุมการแพร่ระบาดมุ่งเน้นไปที่การตรวจสอบสุขภาพสัตว์ การควบคุมการล่าสัตว์ในพื้นที่ที่มีการแพร่ระบาด และการจัดการซากสัตว์ที่ติดเชื้ออย่างเหมาะสม
.
รัฐบาลและองค์กรวิจัยในหลายประเทศกำลังศึกษาวิธีการป้องกันและลดการแพร่กระจายของ CWD รวมถึงการตรวจสอบเชิงรุกในกลุ่มสัตว์ป่าและสัตว์เลี้ยง เพื่อป้องกันไม่ให้โรคนี้แพร่กระจายไปยังพื้นที่ใหม่