สังคมของไฮยีนา เป็นหนึ่งในกลุ่มสัตว์ที่มีโครงสร้างสังคมที่น่าสนใจและซับซ้อนที่สุดในโลกของสัตว์ ไฮยีนาที่พบมากที่สุดคือ ไฮยีนาลายจุด (Spotted Hyena) ซึ่งมีลักษณะการจัดการสังคมที่โดดเด่น
.
ไฮยีนาลายจุด มีสังคมแบบ “เพศเมีย” เป็นผู้นำหรือเป็นใหญ่ ซึ่งมีสถานะสูงกว่าตัวผู้ และเป็นผู้คอยควบคุมทรัพยากรอาหารในกลุ่ม ตัวเมียที่เป็นหัวหน้าฝูงเรียกว่า "แม่นาย" (Matriarch) ลูกของแม่นายมักจะมีสถานะสูงกว่าตัวผู้ในฝูง โดยระบบการมีตัวเมียเป็นผู้นำนี้ขับเคลื่อนให้ไฮยีนาลายจุดผงาดขึ้นเป็นสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่ที่มีจำนวนมากที่สุดในแอฟริกา
.
แถมยังมีเรื่องแปลกๆ อย่างการที่ไฮยีน่าเพศเมียนั้นยังมีอวัยวะคล้ายแบบเดียวกับตัวผู้อีกด้วย แม้จะฟังดูแปลกแต่ไฮยีนาเพศเมียนั้นมีอวัยวะส่วนที่ยื่นออกมานี้เรียกว่าปุ่มกระสัน (Clitoris) ที่ขยายใหญ่ได้จนมีรูปร่างคล้ายอวัยวะเพศของตัวผู้
.
แถมขนาดของอวัยวะดังกล่าวยังใช้เป็นเครื่องบ่งบอกฐานะทางสังคมของเธอด้วย เพราะถ้าตัวใดที่มีลักษณะอวัยวะใหญ่เป็นพิเศษ ก็จะสามารถเข้ากลุ่มกับสมาชิกฝูงตัวอื่นได้ดีกว่าไฮยีนาตัวเมียที่ไม่มีลักษณะอวัยวะเพศแบบนี้ แถมมีสิทธิ์ที่จะโดนขับออกจากกลุ่มด้วย
.
โดยในช่วงผสมพันธุ์ ไฮยีนาเพศเมียก็ยังคงแสดงพลังอำนาจความเป็นผู้นำ โดยถ้าหากเธอไม่พอใจที่จะผสมพันธุ์กับตัวผู้ตัวไหน ก็จะหดอวัยวะเพศนี้เข้าไปในท้อง ทำให้ตัวผู้ทำอะไรไม่ได้ถ้าเธอไม่ให้ความร่วมมือ ซึ่งเทียบเท่ากับว่าเพศเมียนั้นเป็นผู้ตัดสินใจเลือกพ่อของลูกได้นั่นเอง
.
ขอขอบคุณที่มา - National Geographic, SpokeDark TV