แม่พลอย จาก สี่แผ่นดิน เป็นนวนิยายของหม่อมราชวงศ์ คึกฤทธิ์ ปราโมช

แม่พลอย จาก สี่แผ่นดิน เป็นนวนิยายของหม่อมราชวงศ์ คึกฤทธิ์ ปราโมช คนที่เป็นแฟนพันธุ์แท้ หรือเคยได้ติดตามดูมาแล้ว คงจะรู้ว่าแม่พลอยนั้นช่างแสนดีไปซะทุกอย่างไม่ว่าจะเป็นงานบ้านงานเรือน กริยามารยาท การพูดการจา การประพฤติตนการวางตน หรือแม้แต่ข้างในจิตใจก็ช่างเป็นคนใจเย็นใจดีและมีคุณธรรม

แม่พลอย แม้จะไม่มีความรู้ถึงเรื่องที่เป็นไปในบ้านเมืองนัก เพราะในชีวิตตั้งแต่เกิดมา แม่พลอยก็ใช้ชีวิตอยู่กับแม่ ที่บ้านคลองบางหลวง และไปเติบโตในรั้วในวัง ทำให้แม่พลอยเป็นสาวชาววังเต็มตัว ในแต่ละวันก็จะมีงานบ้านงานเรือน งานถวายรับใช้เสด็จ ซึ่งก็มีมากมายจนแทบไม่มีเวลาไปทำอะไรอย่างอื่น

ชีวิตของแม่พลอยในรั้วในวังจึงเปรียบเสมือนโรงเรียนประจำที่นาน ๆ ที จะได้มีโอกาสออกมานอกรั้วนอกวังบ้าง ซึ่งในแต่ละครั้ง ก็ต้องทำเรื่องกราบทูลขออนุญาต และมักมีเหตุที่ต้องออกวังจริงๆ ถึงจะได้ออกมาดูความเป็นไปของโลกภายนอก (วัง) จึงเป็นเรื่องที่ไม่น่าแปลกใจ หากบทบาทการเมือง ความเป็นไปของบ้านเมืองจะไม่เคยเข้ามาอยู่ในโสตประสาทการรับรู้ของแม่พลอยเลย เพราะเรื่องราวส่วนใหญ่จะอยู่เฉพาะในแวดวงของชนชั้นนำในสมัยนั้นเท่านั้น

จนกระทั่งได้ออกเรือนแต่งงานกับคุณเปรม ข้าราชการที่มีฐานะผู้หนึ่ง จึงได้พบกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมมากมาย ทั้งวัฒนธรรม และการขัดแย้งทางการเมืองในบรรดาบุตรทั้งสามคน จนต่อมารัฐบาลออกกฎหมายให้ปรับเปลี่ยนชีวิตให้เป็นแบบตะวันตก ออกกฎให้ทุกคนใส่หมวกเวลาออกจากบ้าน และห้ามกินหมากพลู รวมทั้งให้เริ่มมีการกล่าวคำว่า “สวัสดี” เป็นคำทักทาย และใช้คำว่า “ฉัน ท่าน จ๊ะ จ๋า” เมื่อพูดกับคนอื่น โดยบอกว่าเป็นการมี “วัฒนธรรม” เพื่อให้ชาติเจริญ

ปรับตัวกับวัฒนธรรมใหม่ได้ไม่นาน ก็เริ่มมีเครื่องบินมาทิ้งระเบิด ทำให้บ้านของแม่พลอยต้องขุดหลุมหลบ เมื่อพลอยออกมาจากหลุมแล้วก็ได้เห็นว่าบ้านของพลอยเองได้โดนระเบิดเข้าเสียแล้ว จากนั้นพลอยจึงต้องย้ายไปอยู่ที่บ้านคลองบางหลวงซึ่งเป็นบ้านเกิด และสิ้นใจ ณ.ที่บ้านแห่งนี้

“แม่พลอยเป็นผู้หญิงเข้มแข็งมาก ผ่านอะไรมาเยอะ จนกระทั่งลาจากโลกด้วยวัย 64 ปี วันเดียวที่ทราบข่าวรัชกาลที่ 8 สิ้นพระชนม์ นับเป็นชีวิตของคนที่ผ่านทุกข์สุข ทำให้เห็นสัจธรรมของโลกว่า ชีวิตไม่มีอะไรแน่นอน รวยที่สุด อาจจนที่สุด”

แต่อย่างไรก็มีอีกเสียงที่ถูก #วิพากษวิจารณ์ กันว่า แม่พลอยคือคนที่น่าสงสาร โดนกดขี่โดนบังคับให้สงบปาก ถูกสอนให้เดินตามสิ่งที่ผู้ใหญ่วางไว้ ไม่มีสิทธิ์ไม่มีเสียง ใครว่าอะไรก็ว่าตามเขาไปเสียหมด อาจจะโชคดีหน่อยตรงที่ได้เกิดมาในตระกูลร่ำรวยสูงส่ง ได้มีโอกาสเข้าถึงการเรียนรู้ มีเงินทองเหลือเฟือในยุคนั้น

ขอบคุณที่มา : www.today.line.me และ www.bagindesign.com
รูปภาพ : Pinterest